Miniconferentie gehouden in het Gebouw Bruijnvis
Workshops:
A= Atlas van de belevingswereld
B= Bateson nivo’s
C= Contextueel
D= Diversiteitsspel (origine versie)
E= Ecogram/Genogram (rasterschema)
Algemeen:
De conferentie werd ervaren als inspirerend, sprankelend, boeiend, verdiepend, leerrijk, knap georganiseerd; “ontmoeting met ‘de ander’; helemaal geweldig”; vergeten aspecten komen toch aan de orde; fijn dat de “zwarte doelgroep” dit heeft georganiseerd.
Geweldloze communicatie was bereikt.
(citaat van een deelnemer: voor het eerst sinds jaren dat er weer eens een beetje degelijke supervisie conferentie werd gehouden
Persoonlijke impressies van Judith van Woudenberg en Susan Senduk
Judith van Woudenberg
Op vrijdag 5 november vond in Amsterdam een Miniconferentie plaats met als thema: Caleidoscopia, ontmoeting over grenzen. Een kleine 100 mensen kwamen ’s middags bijeen in een gebouw op de Keizersgracht. Omdat dit drie dagen na de moord op Theo van Gogh was, was het logisch dat gedurende de hele conferentie verwijzingen werden gemaakt naar deze gebeurtenis en de algehele situatie in Nederland.Na inschrijving en ontvangst van het spel verzamelde iedereen zich in de centrale hal van het gebouw. Daar werd de conferentie ingeluid met een prachtig openingsritueel door de taikogroep Hanadon: de drie drummers, die op de trappen van het gebouw stonden, lieten via hun taikotrommels geweldig krachtige muziek horen. Een portie gebundelde energie, die wat mij betreft kenmerkend was voor de rest van de middag.Daarna werden we verwelkomd door Christine van Duin (VO Supervisie Amsterdam) en Twie Tjoa (gastdocent Diversiteit & Supervisie), die allereerst wat vertelde over het initiatief rondom het Diversiteitsspel en de drie centrale thema’s van vandaag:
1. CaleidoscopiaEen spel met een manier van kijken dat uitnodigt tot inclusief en dynamisch handelen, i.p.v. volgens statische geijkte patronen te werk gaat.2. OntmoetingOver het in gesprek gaan en in gesprek blijven met elkaar; tussen mij en die vreemde ander, vanuit respect en niet problematisch.3. GrenzenBestaat er zoiets als het vrij omgaan met het woord? Verwezen werd naar de actualiteit van de moord op van Gogh. Vrijheid van het woord, maar niet grenzeloos!Vervolgens werd -als blijk van waardering- het spel uitgereikt aan:- de architecten van het spel (Enith Pereira & Margie Kessler)- Willem & Henk van Drukkerij Repro HVO-Querido- Roos Zwetsloot (algemeen directeur van ProEducation, HvA)(niet aanwezig)- alle workshopbegeleidersDaarna volgde nog een korte uitleg van het spel, waarvan het doel is:a. Diversiteit gemeenschappelijk zichtbaar en bespreekbaar te maken.b. Spelenderwijs leren omgaan met diversiteit in al haar dimensies.c. Elkaar duidelijk maken wat de eigen betekenisgeving aan de dimensies is.In het doosje bevinden zich 8 dimensies, welke de bouwstenen zijn van het spel en overeenkomstig het persoonlijk belang gerangschikt worden. Zie verder de uitleg in het bijgaande boekje. Sinds deze week is er ook een website van het spel: www.caleidoscopia.nlOmdat de middag kort was en de organisatoren ons zoveel mogelijk wilden laten beleven, gaf Christine een uitleg over de verdere gang van zaken: de bel, de stroomlijning, water en wc’s.Verder voegde ze er nog aan toe dat ze het adembenemend vond hoe dit spel uit plezier en vreugde tot stand is gekomen: iedereen was enthousiast en het spel kreeg haar eigen werking… “alles van waarde is weerloos”.>> naar de HomegroupOmdat de tijd te kort was om ’s middags nog eens plenair bij elkaar te komen, werd er gebruik gemaakt van de Homegroup, waarin je begon en eindigde. In deze groep kwam je terecht door de kleur te volgen van het kaartje dat je bij binnenkomst had ontvangen. Ik kwam met mijn groene kaartje samen met nog zo’n 14 anderen in de groep bij Esmay Groeneveldt terecht.Als kennismaking was het de bedoeling om een kaartje te trekken uit je eigen spel (bij voorkeur blind); aan de hand hiervan kreeg je 2 minuten de tijd om iets over jezelf te vertellen: je naam en wat je hier bracht vandaag. Daarna mocht iedereen zelf kiezen aan wie je het woord verder wilde geven.>> workshop 1e ronde: Niveaus van Batesondoor Fatma Kiymazaslan en Floor OliveiroDe workshopbegeleidsters stelden zich voor door dimensies van hun eigen identiteit te benoemen. In hun inleiding combineerden ze diverse modellen met elkaar (ontwikkeling Hoffman, Piramide uit het boek van Leida Schuringa, en de Niveaus van Bateson), wat op mij wat verwarrend overkwam. Ze hebben voor deze workshop gekozen voor de niveaus van Bateson, omdat deze alle functioneringsniveaus van de mens meeneemt; vanuit dit systeem kun je focussen op omgeving of gedrag.a) Vervolgens werden groepjes van drie gevormd, waarbij de opdracht was:- kies ieder 3 dimensies in belangrijkheid- bedenk daarbij een context voor jezelf/ wat is je vertrekpunt?- maak kennis met elkaar a.d.h. daarvanb) Plenaire tussenstop: wat zijn de overeenkomsten en de verschillen?c) Volgende stap: haal er één kaartje uit die het allerbelangrijkst is voor je en waarmee je aan de slag wilt met de niveaus. Je maakt dan een reflectie per laag.d) Plenair verslag: terugkoppelen van wat je het meest is bijgebleven van deze bijeenkomst. Genoemd werd o.a.:- je komt snel uit bij zingeving en missie- vanuit jezelf kennismaken; wie is iemand echt?- spel brengt je snel tot een bepaalde mate van intimiteit- het ging sneller, want je staat open- je gaat snel dieper, door getuigen erbij (i.p.v. alleen thuis)Daarna volgde een discussie rond de inzet van 3 modellen tegelijk en de keuze van de naam van verschillende dimensies: sommige woorden waren niet voor iedereen eenduidig. De workshopbegeleidsters benadrukten dat dit natuurlijk een aanzet was tot…>> pauze met heerlijke exotische hapjes>> workshop 2e ronde: Diversiteitsspel in originele vormdoor Margie KesslerWe komen direct in subgroepjes van drie te zitten, allereerst krijgen we een korte theoretische achtergrond rond het spel:* diverse invalshoeken van diversiteitDiversiteit betekent dat je inclusief denkt; dat je oplossingsgericht met elkaar bezig bent; dat je als individu ruimte krijgt om verschillend te zijn (Philomena Essed)* Interculturele communicatieAls je de ander wilt ontmoeten, doe je dat via communicatie, verbaal èn non-verbaal (Edwin Hoffman).* Interculturele competentiesJe moet vaardigheden hebben om te kunnen communiceren, zoals : openstaan, inclusief denken, echt nieuwsgierig zijn, niet beoordelend naar de ander, etc.Twee oefeningetjes om te ervaren wat diversiteit is:1. Zeg je naam en wat kenmerkend is voor jou (“ik ben…”)Meeste mensen zeggen iets over hun persoonlijkheid.2. Wie van jullie is……. (docent, ouder, supervisor, voetbalfanaat)Hier zitten overeenkomsten.Dan gaan we het spel zelf spelen om te ervaren wat het met je doet en welke werking het heeft in groepen.a) leg de kaartjes in een voor jou belangrijke volgordeb) wissel in je subgroepje uit waarom je het in deze volgorde hebt gelegd en wat de betekenis is van deze kaart voor jouc) plenair: hoe is het spel voor jullie geweest?- gaandeweg het gesprek krijgt het kaartje een bepaalde plek (en kan verschuiven)- afhankelijk van de context is het anders- iedereen ziet de termen anders (Margie vertelt dat hier ook het langst aan is gepuzzeld: hoe maak je die vertaalslag in diverse talen?)- waarde van de blanco kaart: voor iets wat gemist is, maar je kunt hem ook voor jezelf houden- wat vertel je wel/niet: belangrijk om je grenzen in de gaten te houden, het spel roept emoties op en kan confronterend zijn>> naar de HomegroupDe Homegroup was ook de plek waar je de dag weer goed kon afronden en afscheid nemen, maar met hopelijk genoeg verwarring om verder te leren…Met een ietwat uitgedunde groep evalueerden wij de middag: wat neem je mee? Dat mocht n.a.v. je getrokken kaartje, maar ook open. Degenen die er waren, waren unaniem positief en voor mij persoonlijk gold dat ik geraakt was door de betrokkenheid van iedereen hier. De crisis van afgelopen week en mijn gevoel van zinloosheid was omgeslagen naar een gevoel van bevlogenheid en zinvolheid: mijn bijdrage heeft zin, al is het nog zo klein!Utrecht, 29 november 2004Judith van WoudenbergSusan Senduk: Een verslag van mijn deelname aan de Miniconferentie CaleidoscopiaDe conferentie werd gehouden in het gebouw ‘de Bruynvis’, een statig grachtenpand aan de kop van de Keizersgracht. Bij binnenkomst ontving ik een rode kaart. De kleur gaf aan in welk homegroup ik was ingedeeld (naar de homegroup ging men bij aanvang en ter afsluiting) en werden de 2 workshops genoteerd waaraan ik deel zou nemen.Ook kreeg ik een doosje mee met daarin het diversiteitspel.Er was een keuze uit 6 workshops:A) Atlas van de BelevingswereldB) Niveau van BatesonC) Contextuele benaderingD) Oorspronkelijke versie van het DiversiteitsspelE) Ecogram / Genogram, gebruik van RasterschemaLinks van de balie stond Twie Tjoa de bezoekers hartelijk welkom te heten. Zij wist mijn naam al voor ik het kon noemen. Daarin lag een voorproefje van wat ik die middag vaker zou ervaren namelijk, menselijk contact met een wezenlijk(h)erkenning.In de marmeren hal en café stonden een honderdtal, merendeels vrouwelijke, deelnemers verzameld. De tuindeuren stonden open.Om 12.30 uur werd in het statige trappenhuis op een enorme trom geslagen door Hanneke Oey, een lid van de Hanadon Band o.l.v. Jeanette van Steen, waarna een prachtig, oorverdovend concert volgde op enorme Japanse trommels (Taiko`s), van drie leden uit de band.
Hierna heette Christine de aanwezigen welkom, waarna de officiële uitreiking van het 1e spel volgde, aan de initiatiefnemers Margie Kessler en Enith Pereira, degene die het spel uitvoerden en aan de workshopleiders.Twie Tjoa vertelde, dat omstreeks 2001, het idee ontstond om een diversiteitnetwerk op te richten voor supervisoren met een migrantenachtergrond.In die tijd ontstond de eerste vorm van het spel. Inmiddels is het ook gepresenteerd op twee internationale supervisoren conferenties in Hongarije (2003) en Nederland (2004). Dit jaar is besloten het spel in productie te brengen.Het spel bevat gekleurde, geplastificeerde kaarten met de tekst van 8 dimensies. Deze vormen de fundamenten van het spel. (bijlage 1)De tekst is in 8 verschillende talen vertaald. Nederlands, Engels, Duits, Hongaars, Arabisch, Frans, Turks en Spaans.Hieronder staan de kleuren en de daarbij horende teksten van de kaarten.groen – levensfase lichtgroen – seksuele oriëntatie roze – etniciteitoranje – klasse paars – handicapgeel – gender rood – socialisatieblauw – religie lichtroze – blanco (zonder tekst) Het doorzichtige doosje bevat ook een informatief boekje met een foto erop dat symbool zou kunnen staan voor het geheel (divers gevormde en gekleurde handen vormen een cirkel).Henk en Willem, leden van Repro, een drukkerij project van het HVO/Querido, hebben zorg gedragen voor de uitvoering van het spel.Naar de homegroup ging men bij aanvang en ter afsluiting.Mijn lokaal bevond zich op de allerhoogste verdieping. Ondanks alle, op de marmeren muren geplakte duidelijke aanwijzingen, was het voor mij toch mogelijk de weg kwijt te raken.Imro de Randamie, de homegroup begeleider, stelde zich voor en vroeg ons 3, voor onszelf belangrijke, kaarten te kiezen. Naar aanleiding van deze kaarten werd onderling kennis gemaakt. Het groepje bestond uit 6 personen, 5 vrouwen en 1 man, waaronder een theoloog, psycholoog, maarschappelijk werker en docent.Twee personen hadden eenzelfde, 1e kaart gekozen en de kaarten maakten direct duidelijk waarom en wat men met deze middag beoogde.Een deelnemer had een kaart op kleur gekozen (blauw) gekozen, welk toevalligerwijs, ook zijn eerste tekstkeuze zou zijn geweest (religie).In korte tijd kwamen we snel tot de essentie van het onderwerp en kwam je veel van elkaar te weten. Een aantal was al bekend met het onderwerp en het spel.Imro de Randamie vroeg ons aan het eind om de eerste en belangrijkste kaart te onthouden tot we elkaar, bij de afsluiting, weer zouden ontmoeten.1e Workshop: Diversiteitspel Caleidoscopia o.l.v. Margie Kessler en Enith Pereira (bijl.2)Wij werden geïnformeerd over o.a.- de term: human resource management, (gebruik maken van het potentieel vanje werknemers)- verschillen als een uitdaging te beschouwen, (oplossing discriminatieprobleem)- communicatie en competentie, (nieuwsgierig naar de ander)- het Topoi (taal, ordening, personen, organisatie, inzet/invloed) analyse model door E. Hofman.(onderzoek processen van miscommunicatie)Het spel kan met 8 mensen tegelijkertijd gespeeld worden (het doosje bevat 8 kaarten met dezelfde tekst en kleur) en is zeer geschikt voor mensen die in het onderwijs werken en voor supervisie doeleinden. Het kan in meerdere vormen uitgevoerd worden.Hierna plaatsten wij ons in groepjes van drie. Wij werden op het hart gedrukt, voorzichtig en met respect om te gaan met elkaar en met wat je van elkaar te horen kreeg.Wij legden de kaarten op eigen keuzevolgorde, waarna we het resultaat bespraken. Met dit gegeven ontstond een direct gesprek met diepgang, open en nieuwsgierig naar elkaar toe. In de afsluiting werden o.a. opmerkingen gemaakt over;De woorden:- handicap, waarom niet bijvoorbeeld, beperking ?- religie, waarom niet bijvoorbeeld, overtuiging ?- dat vooral verschillen en overeenkomsten heel duidelijk worden.- het leuk zou zijn om een onderzoek te verrichten naar de verschillen in uitkomsten, bij het spelen van dit spel met personen in een heterogene setting en die in een homogene setting.In de pauze, onder het genot van een kopje thee, koek en rempeje, voerde ik een bijzonder gesprek in de, even bijzondere, tuin.2e workshop Contextuele benadering o.l.v. Akbar Barani en Moenes Tafakori.Wij zouden aan de hand van een casus (bijl.3) de kaarten gebruiken, maar eerst werd informatie gegeven over de theorieën en begrippen van Ivan Boszormeny Nagy. O.a. werd gesproken over:- ieder menselijke relatie verdeeld kan worden in 4 begrippen- relationele benadering- balans vinden tussen geven en nemen- verticale en horizontale loyaliteitOp het bord was een driehoek getekend met daarin de 4 dimensies van de contextuele benadering.Wat mij opviel was dat Akbar met zoveel passie en enthousiasme sprak en realiseerde ik mij toen hoe belangrijk dat is bij een voordracht.Hierna werd in groepjes gewerkt.In de afsluiting werden o.a opmerkingen gemaakt over het niet even duidelijk zijn van- de begrippen gender- en seksualiteit- het begrip religieAfsluiting – Homegroup o.l.v. Imro de RandamieImro vroeg ons te vertellen over wat deze middag ons geleverd heeft en wat wij ervan meenemen.Aantekeningen die ik hierover heb gemaakt zijn :- de verdieping, middels deze kaarten- ieder mens is anders, maar ze hebben ook gelijkenissen- diversiteit gaat voorbij etniciteit- in de religie: het kleine waarderen en het niet hoeven groot te maken- mogelijkheid van deze kaarten, om met verschillende mensen wereldwijd, aan een onderzoek te werken.Geconcludeerd werd dat de miniconferentie Caleidoscopia zeer geslaagd te noemen was en er uitgekeken werd naar een vervolg.
Susan Senduk